FOOD SAFETY LICENSE / REGISTRATION (FSSAI)

ഫുഡ് സേഫ്റ്റി ലൈസൻസ് / രജിസ്‌ട്രേഷൻ (FSSAI)

ഇന്ത്യയിൽ ഭക്ഷണവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട (നിർമ്മാണം, സംഭരണം, വിതരണം, വിൽപ്പന) ഏതൊരു ബിസിനസ്സ് ചെയ്യുന്നതിനും നിർബന്ധമായും ഉണ്ടായിരിക്കേണ്ട ഒന്നാണ് FSSAI ലൈസൻസ് അഥവാ രജിസ്ട്രേഷൻ.

എന്താണ് FSSAI? 🍲

FSSAI എന്നതിന്റെ പൂർണ്ണരൂപം "Food Safety and Standards Authority of India" (ഫുഡ് സേഫ്റ്റി ആൻഡ് സ്റ്റാൻഡേർഡ്സ് അതോറിറ്റി ഓഫ് ഇന്ത്യ) എന്നാണ്. ഇന്ത്യയിലെ ഭക്ഷ്യ സുരക്ഷയും ഗുണനിലവാരവും ഉറപ്പുവരുത്തുന്നതിനായി കേന്ദ്ര ആരോഗ്യ കുടുംബക്ഷേമ മന്ത്രാലയത്തിന് കീഴിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്ന പ്രധാന സ്ഥാപനമാണിത്.

FSSAI ലൈസൻസ്/രജിസ്ട്രേഷൻ ലഭിക്കുമ്പോൾ, ആ സ്ഥാപനത്തിന് ഒരു 14 അക്ക യുണീക് ലൈസൻസ് നമ്പർ ലഭിക്കും. ഈ നമ്പർ ഭക്ഷണ പാക്കറ്റുകളിലും, സ്ഥാപനത്തിലെ ബില്ലുകളിലും, പ്രധാന സ്ഥലത്തും പ്രദർശിപ്പിക്കേണ്ടത് നിയമപരമായ ബാധ്യതയാണ്.

ആർക്കെല്ലാമാണ് FSSAI രജിസ്ട്രേഷൻ/ലൈസൻസ് വേണ്ടത്? 🏨

ഭക്ഷ്യ ശൃംഖലയുടെ ഭാഗമായ എല്ലാവർക്കും ഇത് ബാധകമാണ്. ഉദാഹരണത്തിന്:

ഹോട്ടലുകൾ, റെസ്റ്റോറന്റുകൾ, ബേക്കറികൾ, കൂൾബാറുകൾ.
പലചരക്ക് കടകൾ, സൂപ്പർമാർക്കറ്റുകൾ.
വീട്ടിൽ ഉണ്ടാക്കി വിൽക്കുന്നവർ (Home Bakers, Home Kitchens), കാറ്ററിംഗ് സർവീസുകൾ.
തട്ടുകടകൾ, ചായക്കടകൾ.
ഭക്ഷ്യോൽപ്പന്ന നിർമ്മാതാക്കൾ (ഉദാ: അച്ചാർ, ചിപ്സ്, മസാലപ്പൊടികൾ ഉണ്ടാക്കുന്നവർ).
ഭക്ഷണം സംഭരിക്കുന്ന ഗോഡൗണുകൾ (Food Storage/Warehouses).
ഭക്ഷണം വിതരണം ചെയ്യുന്നവർ (Distributors).
ഓൺലൈനിൽ ഭക്ഷണം വിൽക്കുന്നവർ (Zomato, Swiggy എന്നിവയിൽ ലിസ്റ്റ് ചെയ്തിട്ടുള്ള റെസ്റ്റോറന്റുകൾ ഉൾപ്പെടെ).
പാൽ, ഇറച്ചി, മത്സ്യം എന്നിവ വിൽക്കുന്ന കടകൾ.

പ്രധാനമായും 3 തരം FSSAI രജിസ്ട്രേഷനുകൾ

നിങ്ങളുടെ ബിസിനസ്സിന്റെ വലിപ്പം (പ്രധാനമായും വാർഷിക വിറ്റുവരവ്) അനുസരിച്ചാണ് ഏത് തരം ലൈസൻസാണ് വേണ്ടതെന്ന് തീരുമാനിക്കുന്നത്:

1. FSSAI ബേസിക് രജിസ്ട്രേഷൻ (Basic Registration)

ആർക്ക്: ഏറ്റവും ചെറിയ ബിസിനസ്സുകാർക്ക്.
മാനദണ്ഡം: വാർഷിക വിറ്റുവരവ് 12 ലക്ഷം രൂപയിൽ താഴെ ആണെങ്കിൽ.
ഉദാഹരണം: ചെറിയ തട്ടുകടകൾ, വീട്ടിൽ നിന്ന് ചെറിയ തോതിൽ ഭക്ഷണം ഉണ്ടാക്കി വിൽക്കുന്നവർ, ചെറിയ പലചരക്ക് കടകൾ.

2. FSSAI സ്റ്റേറ്റ് ലൈസൻസ് (State License)

ആർക്ക്: ഇടത്തരം ബിസിനസ്സുകാർക്ക്.
മാനദണ്ഡം: വാർഷിക വിറ്റുവരവ് 12 ലക്ഷം രൂപ മുതൽ 20 കോടി രൂപ വരെ ആണെങ്കിൽ.
ഉദാഹരണം: ഇടത്തരം ഹോട്ടലുകൾ, റെസ്റ്റോറന്റുകൾ, സൂപ്പർമാർക്കറ്റുകൾ, ഇടത്തരം നിർമ്മാണ യൂണിറ്റുകൾ (ബേക്കറി യൂണിറ്റ്, മിൽക്ക് യൂണിറ്റ്).

3. FSSAI സെൻട്രൽ ലൈസൻസ് (Central License)

ആർക്ക്: വളരെ വലിയ ബിസിനസ്സുകാർക്ക്.
മാനദണ്ഡം: വാർഷിക വിറ്റുവരവ് 20 കോടി രൂപയിൽ കൂടുതൽ ആണെങ്കിൽ.
ഇവർക്കും നിർബന്ധം: ഒന്നിലധികം സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്നവർ (ഉദാ: മക്ഡൊണാൾഡ്സ്), ഭക്ഷ്യവസ്തുക്കൾ ഇറക്കുമതി (Import) അല്ലെങ്കിൽ കയറ്റുമതി (Export) ചെയ്യുന്നവർ, റെയിൽവേ, എയർപോർട്ട്, തുറമുഖങ്ങൾ എന്നിവിടങ്ങളിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്ന ഫുഡ് ബിസിനസ്സുകൾ, ഇ-കൊമേഴ്‌സ് സ്ഥാപനങ്ങളുടെ ഹെഡ് ഓഫീസുകൾ.

എങ്ങനെ അപേക്ഷിക്കാം? 💻

അപേക്ഷാ നടപടികൾ പൂർണ്ണമായും ഓൺലൈൻ വഴിയാണ്.

ഔദ്യോഗിക പോർട്ടൽ: FSSAI-യുടെ പുതിയ ഏകീകൃത ഓൺലൈൻ പ്ലാറ്റ്‌ഫോമായ FoSCoS (Food Safety Compliance System) വഴിയാണ് അപേക്ഷിക്കേണ്ടത്.
വെബ്സൈറ്റ്: https://foscos.fssai.gov.in

ഘട്ടം ഘട്ടമായുള്ള നടപടിക്രമം:

FoSCoS വെബ്സൈറ്റിൽ പോകുക. "Apply for License/Registration" തിരഞ്ഞെടുക്കുക.
നിങ്ങളുടെ ബിസിനസ്സിന്റെ സ്വഭാവം, വിറ്റുവരവ് എന്നിവ അനുസരിച്ച് ബേസിക്/സ്റ്റേറ്റ്/സെൻട്രൽ ലൈസൻസിൽ ഏതാണ് വേണ്ടതെന്ന് തിരഞ്ഞെടുക്കുക.
ആവശ്യമായ വിവരങ്ങൾ നൽകി ഓൺലൈൻ അപേക്ഷാ ഫോം പൂരിപ്പിക്കുക.
ആവശ്യമായ രേഖകൾ സ്കാൻ ചെയ്ത് അപ്‌ലോഡ് ചെയ്യുക (ലിസ്റ്റ് താഴെ).
നിശ്ചിത ഫീസ് ഓൺലൈനായി (നെറ്റ് ബാങ്കിംഗ്/കാർഡ്/യുപിഐ) അടയ്ക്കുക.
അപേക്ഷ സമർപ്പിക്കുക. നിങ്ങൾക്ക് ഒരു ആപ്ലിക്കേഷൻ റെഫറൻസ് നമ്പർ ലഭിക്കും.
ഈ നമ്പർ ഉപയോഗിച്ച് നിങ്ങളുടെ അപേക്ഷയുടെ നില (Status) പോർട്ടലിൽ ട്രാക്ക് ചെയ്യാം.
ബന്ധപ്പെട്ട ഫുഡ് സേഫ്റ്റി ഓഫീസർ അപേക്ഷ പരിശോധിച്ച്, ആവശ്യമെങ്കിൽ സ്ഥാപനം സന്ദർശിച്ച് പരിശോധന (Inspection) നടത്തിയ ശേഷം, എല്ലാം തൃപ്തികരമാണെങ്കിൽ ലൈസൻസ്/രജിസ്ട്രേഷൻ അനുവദിക്കും.

ആവശ്യമായ പ്രധാന രേഖകൾ (ബേസിക്/സ്റ്റേറ്റ് ലൈസൻസിന്) 📄

സ്ഥാപന ഉടമയുടെ ഫോട്ടോ, ഒപ്പ്.
തിരിച്ചറിയൽ രേഖ (ആധാർ കാർഡ്, വോട്ടർ ഐഡി, ഡ്രൈവിംഗ് ലൈസൻസ്).
സ്ഥാപനം പ്രവർത്തിക്കുന്ന സ്ഥലത്തിന്റെ തെളിവ് (വാടക കരാർ, ഇലക്ട്രിസിറ്റി ബിൽ, സെയിൽ ഡീഡ്).
ബിസിനസ്സിന്റെ സ്വഭാവം വ്യക്തമാക്കുന്ന വിവരങ്ങൾ.
(സ്റ്റേറ്റ്/സെൻട്രൽ ലൈസൻസുകൾക്ക്: സ്ഥാപനത്തിന്റെ പ്ലാൻ, വാട്ടർ ടെസ്റ്റ് റിപ്പോർട്ട്, പാർട്ണർഷിപ്പ് ഡീഡ്/കമ്പനി രേഖകൾ, ഫുഡ് സേഫ്റ്റി മാനേജ്‌മെന്റ് പ്ലാൻ തുടങ്ങിയ അധിക രേഖകൾ ആവശ്യമായി വരും).

കാലാവധിയും പുതുക്കലും ⏳

FSSAI ലൈസൻസ്/രജിസ്ട്രേഷൻ 1 വർഷം മുതൽ 5 വർഷം വരെ കാലാവധിയിൽ എടുക്കാവുന്നതാണ്. നിങ്ങൾ തിരഞ്ഞെടുക്കുന്ന കാലാവധിക്കനുസരിച്ച് ഫീസിൽ വ്യത്യാസം വരും.
ലൈസൻസിന്റെ കാലാവധി തീരുന്നതിന് കുറഞ്ഞത് 30 ദിവസം മുൻപെങ്കിലും നിർബന്ധമായും പുതുക്കിയിരിക്കണം

ഭക്ഷ്യവസ്തുക്കളുടെ ഉൽപാദനം, സംഭരണം, വിതരണം/വിപണനം എന്നിവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് പ്രവർത്തിക്കുന്ന എല്ലാ വ്യക്തികൾക്കും സ്ഥാപനങ്ങൾക്കും ഫുഡ് സേഫ്റ്റി ലൈസൻസ് / രജിസ്‌ട്രേഷൻ നിർബന്ധം. നിയമലംഘനം നടത്തിയാൽ ഭക്ഷ്യസുരക്ഷാ നിയമപ്രകാരം 10 ലക്ഷം രൂപ വരെ പിഴ ഈടാക്കും. https://foscos.fssai.gov.in/ മുഖേന അപേക്ഷിക്കാനും സർട്ടിഫിക്കറ്റ് ലഭ്യമാക്കാനും സാധിക്കും.

ഭക്ഷ്യസുരക്ഷാ ലൈസൻസ് എടുക്കാതെ ഭക്ഷ്യവസ്തുക്കളുടെ ഉല്പാദനം/സംഭരണം/ വില്പന എന്നിവ നടത്തുന്നത് ഫുഡ് സേഫ്റ്റി ആന്റ് സ്റ്റാൻഡേർഡ്സ് ആക്ട് 2006 സെക്ഷൻ 63 പ്രകാരം 6 മാസം വരെ ജയിൽ ശിക്ഷയും 5 ലക്ഷം രൂപ വരെ പിഴയും ലഭിക്കാവുന്ന കുറ്റമാണ്.

ആയതിനാൽ ഭക്ഷ്യവസ്തുക്കളുടെ ഉല്പാദനം സംഭരണം വില്പന എന്നിവ നടത്തുന്നുവെങ്കിൽ FoSCos എന്ന വെബ്സൈറ്റ് (https://foscos.fssai.gov.in/) വഴി ലൈസൻസ് രജിസ്ട്രേഷന് അപേക്ഷ പക്ഷം ഓൺലൈൻ സേവന കേന്ദ്രങ്ങളുടെ സഹായം നൽകേണ്ടതാണ്.

ഹോട്ടലുകൾ, ചായക്കടകൾ, ബേക്കറി കടകൾ, പച്ചക്കറി കടകൾ, വഴിയോര കടകൾ, കൊണ്ട് നടന്നുള്ള വില്പന, എന്നിവ എല്ലാംതന്നെ ഭക്ഷ്യ സുരക്ഷാ നിയമപ്രകാരം ലൈസൻസ് രജിസ്ട്രേഷൻ എടുക്കേണ്ടവയാണ്.

FSSI സർട്ടിഫിക്കേഷൻ തരം അടിസ്ഥാന രജിസ്ട്രേഷൻ : 1000 രൂപ വരെ വാർഷിക വരുമാനമുള്ള ഭക്ഷ്യ സംരംഭങ്ങൾ. പ്രതിദിനം 100 കിലോഗ്രാം/ലിറ്റർ വരെ ഭക്ഷണം നിർമ്മിക്കുന്ന 12 ലക്ഷം അല്ലെങ്കിൽ ചെറുകിട ഭക്ഷ്യ ഉൽപാദകർ. സംസ്ഥാന ലൈസൻസ് : ഫുഡ് എൻ്റർപ്രൈസസ് വാർഷിക വരുമാനം രൂപയിൽ കൂടുതൽ. 12 ലക്ഷം എന്നാൽ രൂപയിൽ കൂടരുത്. 20 കോടി രൂപയോ അല്ലെങ്കിൽ 100 കിലോഗ്രാം/ലിറ്ററിന് മുകളിൽ ഉൽപ്പാദിപ്പിക്കുന്ന ഭക്ഷ്യ ഉൽപ്പാദകർ, എന്നാൽ പ്രതിദിനം 2 മെട്രിക് ടണ്ണിൽ താഴെ ഭക്ഷണം. സെൻട്രൽ ലൈസൻസ് : ഫുഡ് എൻ്റർപ്രൈസസ് വാർഷിക വരുമാനം 1000 രൂപ കവിയുന്നു. 20 കോടി രൂപയോ അല്ലെങ്കിൽ പ്രതിദിനം 2 മെട്രിക് ടണ്ണിലധികം ഭക്ഷണം നിർമ്മിക്കുന്ന ഭക്ഷ്യ നിർമ്മാതാക്കൾ, അല്ലെങ്കിൽ ഒന്നിലധികം സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്ന അല്ലെങ്കിൽ ഭക്ഷ്യ വസ്തുക്കളുടെ ഇറക്കുമതി അല്ലെങ്കിൽ കയറ്റുമതിയിൽ ഏർപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന ബിസിനസ്സുകൾ.

രജിസ്ട്രേഷന് ആവശ്യമായ രേഖകൾ

(പ്രതിമാസം 1 ലക്ഷം രൂപവരെ വിറ്റുവരവ് ഉള്ള സ്ഥാപനങ്ങൾ)

ഐഡന്റിറ്റി കാർഡിന്റെ കോപ്പി
പാസ്പോർട്ട് സൈസ് ഫോട്ടോ
പഞ്ചായത്ത് ലൈസൻസുണ്ടെങ്കിൽ അതിന്റെ പകർപ്പ്
രജിസ്ട്രേഷൻ ഫീസ് ഒരു വർഷത്തേക്ക് 100/ രൂപ (5 വർഷത്തേക്ക് ഒരുമിച്ച് ഫീസ് അടയ്ക്കാവുന്നതാണ്.

ലൈസൻസിന് ആവശ്യമായ രേഖകൾ

(പ്രതിമാസം 1 ലക്ഷം രൂപയിൽ കൂടുതൽ വിറ്റുവരവ് ഉള്ള സ്ഥാപനങ്ങൾ)

ഐഡന്റിറ്റി കാർഡിന്റെ കോപ്പി
പഞ്ചായത്ത് ലൈസൻസിന്റെ പകർപ്പ് ഉടമസ്ഥാവകാശ രേഖ
ലൈസൻസ് ഫീസ് ഒരു വർഷത്തേക്ക് 2000/ രൂപ വർഷത്തേക്ക് ഒരുമിച്ച് ഫീസ് അടയ്ക്കാവുന്നതാണ്.

ഭക്ഷ്യസുരക്ഷാ ലൈസൻസ്/രജിസ്ട്രേഷൻ ഇല്ലാത്ത ഭക്ഷ്യ ഉല്പാദനം/സംഭരണം/ വില്പന കേന്ദ്രങ്ങൾ നിർത്തി വെപ്പിച്ച് നിയമ നടപടികൾ സ്വീകരിക്കുന്നതാണ് ഭക്ഷ്യസുരക്ഷാ ലൈ സൻസുകൾ 180 ദിവസം മുതൽ ഫീസ് അടച്ച് പുതുക്കാവുന്നതാണ്. കാലാവധി കഴിഞ്ഞ ലൈ സൻസ് ഫീസിന്റെ 3 ഇരട്ടിയും 180 ദിവസം വരെ ലൈസുൻസുകൾ 90 ദിവസം വരെ ഫീസിന്റെ 5 ഇരട്ടിയും അടച്ച് പുതുക്കാവുന്നതാണ്.